Arnavutköy İlçesinin Kültürel Mirasları: Geçmişten Günümüze Bir Yolculuk

Arnavutköy, İstanbul’un en tarihi ve kültürel anlamda zengin ilçelerinden biridir. İlçede, hem Osmanlı hem de Roma İmparatorluğu’ndan kalma birçok tarihi eser ve kültürel miras, zamanın izlerini taşıyarak günümüze ulaşmıştır. Bu yazımızda, Arnavutköy’ün kültürel mirasına dair önemli yapıları keşfedeceğiz. Her biri, geçmişin izlerini ve kültürel derinliğini bugüne taşıyan bu eserler, ilçe halkı ve ziyaretçiler için büyük anlam taşıyor.
Avcılar Üniversite Mahallesi’nde saat 16.00 sıralarında 4 katlı özel bir kız yurdunda yangın çıktı. Elektrik panosunda yaşanan arıza nedeniyle başladığı belirtilen yangın, ihbar üzerine olay yerine gelen itfaiye ekiplerince söndürüldü. Tedbiren yurtta kalan öğrenciler tahliye edilirken, herhangi bir yaralanma veya zehirlenme olmadığı öğrenildi. Kısa süreli panik yaşanan yurtta ise elektrik idaresine bağlı ekiplerin çalışmaları devam ediyor.
İstanbul Küçükçekmece’de 7 Temmuz 2024 tarihinde Rabia Aydın isimli kadın, karakola başvurarak oğlu Fatih Aydın’ın (22) babası ile tartışmasının ardından evden çıkarak bir daha geri dönmediğini bildirmişti. Geçtiğimiz pazar günü Küçükçekmece Fatih Mahallesi Basınköy İstanbul Caddesi üzerindeki metruk bir binada bulunan erkek cesedinin 9 aydır kayıp olarak aranan Fatih Aydın’a ait olduğu belirlenmişti. Aydın için Küçükçekmece’deki Halkalı Merkez Camii’nde cenaze töreni düzenlendi. Törene gencin ailesi ve sevenleri katıldı. Yakınları Fatih’in tabutuna sarılarak gözyaşı döktü.
1. Boğazköy Camii
Arnavutköy’ün simge yapılarından biri olan Boğazköy Camii, 1890 yılında yapılmış bir kilise camidir. T-planlı yapısı ve etkileyici mimarisiyle dikkat çeker. Yapının dış boyu 29 metreyi bulurken, içerideki narteks kısmı ise 20,80 metrelik bir genişliğe sahiptir. 19. yüzyıldan kalma bu cami, aynı zamanda, barok dönemi kiliselerinden izler taşıyan özgün bir yapı olarak tarihe tanıklık etmektedir. İç kısmındaki sütunlar ve kemerler, yapının geçmişteki dini işlevini de gözler önüne seriyor.
İstanbul Küçükçekmece’de 7 Temmuz 2024 tarihinde Rabia Aydın isimli kadın, karakola başvurarak oğlu Fatih Aydın’ın (22) babası ile tartışmasının ardından evden çıkarak bir daha geri dönmediğini bildirmişti. Geçtiğimiz pazar günü Küçükçekmece Fatih Mahallesi Basınköy İstanbul Caddesi üzerindeki metruk bir binada bulunan erkek cesedinin 9 aydır kayıp olarak aranan Fatih Aydın’a ait olduğu belirlenmişti. Aydın için Küçükçekmece’deki Halkalı Merkez Camii’nde cenaze töreni düzenlendi. Törene gencin ailesi ve sevenleri katıldı. Yakınları Fatih’in tabutuna sarılarak gözyaşı döktü.
2. Mustafa Efendi Çeşmesi
- yüzyılda inşa edilen Mustafa Efendi Çeşmesi, Arnavutköy’ün en zarif ve süslü çeşmelerinden biridir. Osmanlı mimarisinin izlerini taşıyan bu çeşme, hem estetik hem de tarihi açıdan büyük bir öneme sahiptir. Suyu besleyen kaynak, ilçenin yaşam kaynağını simgelerken, çeşmenin üzerindeki detaylı taş işçiliği de Osmanlı’nın zarif yapı anlayışını gözler önüne seriyor.
İstanbul Arnavutköy’de Sazlıbosna ve Hacımaşlı mahallelerini kapsayan bazı alanlarda, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. maddesi kapsamında hazırlanan imar uygulaması Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından onaylandı.
Rezerv yapı alanı olarak belirlenen bu bölgelerde yapılan uygulama, meri imar planlarına uygun şekilde Bakanlık Makamının 25 Nisan 2025 tarihli ve 12352953 sayılı oluru ile kabul edildi. Uygulama, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun kapsamında 28 Nisan 2025 tarihi itibarıyla askıya çıkarıldı.
Söz konusu imar düzenlemesi; 15 gün süreyle, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nün Ataşehir’deki hizmet binasında yer alan ilan panosunda, kurumun resmi internet sitesinde ve Parselasyon Planları İzleme ve Denetleme Sistemi (PARSİD) üzerinden erişime açık olacak.
Vatandaşlar, askı süresi içinde plana ilişkin görüş, itiraz ya da bilgi taleplerini resmi kanallar aracılığıyla iletebilecek.
3. Dursunköy Merkez Camii ve Haziresi
Dursunköy Merkez Camii, Arnavutköy’ün en önemli dini yapılarından birisidir. Yapının içerisinde 19. yüzyıldan kalma mezar taşları ve Osmanlıca yazılı taşlar bulunmaktadır. Ayrıca caminin haziresinde, yerel halkın dua etmek ve dinlenmek amacıyla kullandığı şadırvan da yer almaktadır. Bu yapı, hem bir ibadet yeri hem de bölgenin tarihini simgeleyen bir mekan olarak önemlidir.
İstanbul Arnavutköy’de Sazlıbosna ve Hacımaşlı mahallelerini kapsayan bazı alanlarda, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. maddesi kapsamında hazırlanan imar uygulaması Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından onaylandı.
Rezerv yapı alanı olarak belirlenen bu bölgelerde yapılan uygulama, meri imar planlarına uygun şekilde Bakanlık Makamının 25 Nisan 2025 tarihli ve 12352953 sayılı oluru ile kabul edildi. Uygulama, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun kapsamında 28 Nisan 2025 tarihi itibarıyla askıya çıkarıldı.
Söz konusu imar düzenlemesi; 15 gün süreyle, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nün Ataşehir’deki hizmet binasında yer alan ilan panosunda, kurumun resmi internet sitesinde ve Parselasyon Planları İzleme ve Denetleme Sistemi (PARSİD) üzerinden erişime açık olacak.
Vatandaşlar, askı süresi içinde plana ilişkin görüş, itiraz ya da bilgi taleplerini resmi kanallar aracılığıyla iletebilecek.
AK Parti Genel Merkez Kadın Kolları Başkanı Tuğba Işık Ercan ve AK Parti İstanbul İl Kadın Kolları Başkanı Saliha Demirer, Arnavutköy’de bir tekstil fabrikasını ziyaret etti. Ercan ve Demirer, ziyaret kapsamında kadın çalışanlarla bir araya geldi. Kadın çalışanlarla sohbet eden Ercan, onlara çiçek verdi. Tekstil fabrikasını gezen AK Parti Genel Merkez Kadın Kolları Başkanı Tuğba Işık Ercan, “1 Mayıs İşçi Bayramı vesilesi ile özellikle kadın çalışanlarımızın fazla olduğu fabrikamızı ziyarete geldik. Kadın işçilere ağırlık verdiği için kolaylık sağladıkları için, pozitif ayrımcılık yaptıkları için kendilerine teşekkür ediyorum. Bütün iş verenlerimize de örnek olmasını istiyorum. Kadın hakları konusunda 20 yıldır AK Parti hükümetleri olarak çok fazla yenilikler yaptık. Bunları kadın işçilerimizin lehine olarak da yapmaya devam ediyoruz. Cumhurbaşkanımızın önderliğinde 1 Mayıs tatil oldu. Sendikalaşan işçi oranımızı 1 milyondan 2,5 milyona çıkardık. Kadınlarımıza öncelik verip onların çalışma şartlarına kolaylaştırmakla birlikte, 2025 yılı Aile Yılı olduğu için aile kurmalarını da kolaylaştırmak açısından gençlerimize özel teşvikler veriyoruz. Çalıştıkları taktirde doğum izinleri konusunda, bebek yardımları gibi pek çok yeniklikler getirdik” dedi.
4. Şamlar Bent
Arnavutköy’deki en eski su yapılarından biri olan Şamlar Bent, II. Mahmut döneminde 1796 yılında inşa edilmiştir. Küçükçekmece Gölü’ne su temini sağlamak amacıyla inşa edilen bu bent, günümüzde hala suyu yönlendiren bir mühendislik harikasıdır. Şamlar Bent, aynı zamanda bölgedeki eski değirmen yapılarıyla birlikte, tarım toplumunun geçmişteki su temini sistemlerine ışık tutmaktadır.
AK Parti Genel Merkez Kadın Kolları Başkanı Tuğba Işık Ercan ve AK Parti İstanbul İl Kadın Kolları Başkanı Saliha Demirer, Arnavutköy’de bir tekstil fabrikasını ziyaret etti. Ercan ve Demirer, ziyaret kapsamında kadın çalışanlarla bir araya geldi. Kadın çalışanlarla sohbet eden Ercan, onlara çiçek verdi. Tekstil fabrikasını gezen AK Parti Genel Merkez Kadın Kolları Başkanı Tuğba Işık Ercan, “1 Mayıs İşçi Bayramı vesilesi ile özellikle kadın çalışanlarımızın fazla olduğu fabrikamızı ziyarete geldik. Kadın işçilere ağırlık verdiği için kolaylık sağladıkları için, pozitif ayrımcılık yaptıkları için kendilerine teşekkür ediyorum. Bütün iş verenlerimize de örnek olmasını istiyorum. Kadın hakları konusunda 20 yıldır AK Parti hükümetleri olarak çok fazla yenilikler yaptık. Bunları kadın işçilerimizin lehine olarak da yapmaya devam ediyoruz. Cumhurbaşkanımızın önderliğinde 1 Mayıs tatil oldu. Sendikalaşan işçi oranımızı 1 milyondan 2,5 milyona çıkardık. Kadınlarımıza öncelik verip onların çalışma şartlarına kolaylaştırmakla birlikte, 2025 yılı Aile Yılı olduğu için aile kurmalarını da kolaylaştırmak açısından gençlerimize özel teşvikler veriyoruz. Çalıştıkları taktirde doğum izinleri konusunda, bebek yardımları gibi pek çok yeniklikler getirdik” dedi.
5. Hadımköy Şehitliği
Hadımköy Şehitliği, Arnavutköy’deki Balkan Savaşları sırasında şehit düşen askerlerin anısını yaşatmak için inşa edilmiştir. Burada, sadece savaşlarda hayatını kaybeden askerler değil, aynı zamanda Hadımköy Askeri Hastanesi’nde yaşamını yitirenler de defnedilmiştir. Bu alan, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesine katkı sunmuş kahramanları anmak ve onların hatırasını yaşatmak adına büyük öneme sahiptir.
Arnavutköy’de Trafik Haftasında anlamlı bir farkındalık etkinliği düzenlendi. Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu öğrencileri, Arnavutköy Belediyesi’nin desteğiyle ilçede trafik kurallarına dikkat çekmek amacıyla sahadaydı. Yanlış park edilen araçlara etiket yapıştıran öğrenciler, hem sürücüleri uyardı hem de trafik bilincine dikkat çekti. Hazırlanan etiketlerde “Yanlış park ettiyseniz bu etiket sizindir”, “Hızını azalt, ömrünü uzat” ve “Öncelik hayatın, öncelik yayanın” gibi mesajlara yer verildi.
“Farkındalık oluşturmak istedik”
Etkinliğe katılan Elçin Ebrar Çakır, “Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu’nda okuyorum. Bu hafta trafik haftası olduğu için farkındalık oluşturmak istedik. Yaya geçidine park eden araçlara etiket yapıştırdık” ifadelerini kullandı. Bir diğer öğrenci Miray ise, “Hem eğitici etkinlikler yaptık hem de araçlara trafik mesajı içeren stickerlar yapıştırdık. Çünkü öncelik hayatın, öncelik yayanın” dedi.
“Kurallara uymak sadece bireysel bir tercih değil, toplumsal bir sorumluluktur”
Arnavutköy Belediye Başkanı Mustafa Candaroğlu da etkinliği yerinde takip etti. Başkan Candaroğlu, çocukların bu tür sosyal farkındalık çalışmalarında aktif rol almasının hem eğitim hem de toplumsal bilinç açısından çok kıymetli olduğunu belirterek, “Kurallara uymak sadece bireysel bir tercih değil, toplumsal bir sorumluluktur. Bu anlamlı haftada çocuklarımızla birlikte sahada olmak, yarının duyarlı bireylerini yetiştirme adına çok değerliydi” ifadelerini kullandı.
Arnavutköy Belediyesi’nin öncülüğünde gerçekleşen etkinlik, trafik güvenliğine dair toplumsal farkındalığı artırırken, çocukların katılımıyla daha etkili ve sürdürülebilir bir mesaj verilmiş oldu.
6. Haraççı Roma Köprüsü
Arnavutköy’ün bir başka kültürel mirası, Roma İmparatorluğu dönemine ait bir köprü olan Haraççı Roma Köprüsü’dür. Bu köprü, Roma mühendisliğinin en güzel örneklerinden birini teşkil eder ve dayanıklılığıyla bilinir. Taş kemer yapısı, zamanın zorluklarına dayanarak bugüne kadar ulaşmış ve Roma dönemi mühendislik becerisini gösteren nadir yapılar arasında yer almaktadır.
Arnavutköy’de Trafik Haftasında anlamlı bir farkındalık etkinliği düzenlendi. Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu öğrencileri, Arnavutköy Belediyesi’nin desteğiyle ilçede trafik kurallarına dikkat çekmek amacıyla sahadaydı. Yanlış park edilen araçlara etiket yapıştıran öğrenciler, hem sürücüleri uyardı hem de trafik bilincine dikkat çekti. Hazırlanan etiketlerde “Yanlış park ettiyseniz bu etiket sizindir”, “Hızını azalt, ömrünü uzat” ve “Öncelik hayatın, öncelik yayanın” gibi mesajlara yer verildi.
“Farkındalık oluşturmak istedik”
Etkinliğe katılan Elçin Ebrar Çakır, “Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu’nda okuyorum. Bu hafta trafik haftası olduğu için farkındalık oluşturmak istedik. Yaya geçidine park eden araçlara etiket yapıştırdık” ifadelerini kullandı. Bir diğer öğrenci Miray ise, “Hem eğitici etkinlikler yaptık hem de araçlara trafik mesajı içeren stickerlar yapıştırdık. Çünkü öncelik hayatın, öncelik yayanın” dedi.
“Kurallara uymak sadece bireysel bir tercih değil, toplumsal bir sorumluluktur”
Arnavutköy Belediye Başkanı Mustafa Candaroğlu da etkinliği yerinde takip etti. Başkan Candaroğlu, çocukların bu tür sosyal farkındalık çalışmalarında aktif rol almasının hem eğitim hem de toplumsal bilinç açısından çok kıymetli olduğunu belirterek, “Kurallara uymak sadece bireysel bir tercih değil, toplumsal bir sorumluluktur. Bu anlamlı haftada çocuklarımızla birlikte sahada olmak, yarının duyarlı bireylerini yetiştirme adına çok değerliydi” ifadelerini kullandı.
Arnavutköy Belediyesi’nin öncülüğünde gerçekleşen etkinlik, trafik güvenliğine dair toplumsal farkındalığı artırırken, çocukların katılımıyla daha etkili ve sürdürülebilir bir mesaj verilmiş oldu.
Olay, gece saatlerinde Sarıyer Maslak Eski Büyükdere Caddesi üzerinde meydana geldi. Edinilen bilgiye göre, temeli atıldıktan sonra uzun süredir bir çalışma gerçekleştirilmeyen inşaat alanında istinat duvarı çöktü. Ardından istinat duvarıyla birlikte yol da çökerken, olay yerine polis, itfaiye ve İGDAŞ ekipleri sevk edildi. Çökmenin yaşandığı alandan 100 metre ileride ise doğalgaz sıkışması sonucu küçük çaplı patlama meydana gelirken İGDAŞ ekipleri doğalgazı kesti. Ekipler tarafından çökme meydana gelen yol trafiğe kapatıldı. Olayda ölen veya yaralanan olmadı. Doğalgaz patlamasının yaşandığı alanda ekipler tarafından hasar tespit çalışmaları yürütüldü. Trafiğe kapatılan ve çevresinde güvenlik önlemi alınan bölgede ekiplerin tedbir amaçlı bekleyişi sürüyor. Öte yandan, çökmenin meydana geldiği yol havadan görüntülendi.
7. Yassıören Camii
Yassıören Köyü’nde yer alan Yassıören Camii, 1254 yılında inşa edilmiştir. Sultan II. Mahmut dönemine ait bu cami, klasik Osmanlı üslubunda yapılmıştır ve 19. yüzyılda eklenen iki oda ile genişletilmiştir. Bugün hala köy halkının ibadet ihtiyaçlarını karşılayan cami, bölgedeki kültürel ve dini yaşantının bir simgesidir.
Olay, gece saatlerinde Sarıyer Maslak Eski Büyükdere Caddesi üzerinde meydana geldi. Edinilen bilgiye göre, temeli atıldıktan sonra uzun süredir bir çalışma gerçekleştirilmeyen inşaat alanında istinat duvarı çöktü. Ardından istinat duvarıyla birlikte yol da çökerken, olay yerine polis, itfaiye ve İGDAŞ ekipleri sevk edildi. Çökmenin yaşandığı alandan 100 metre ileride ise doğalgaz sıkışması sonucu küçük çaplı patlama meydana gelirken İGDAŞ ekipleri doğalgazı kesti. Ekipler tarafından çökme meydana gelen yol trafiğe kapatıldı. Olayda ölen veya yaralanan olmadı. Doğalgaz patlamasının yaşandığı alanda ekipler tarafından hasar tespit çalışmaları yürütüldü. Trafiğe kapatılan ve çevresinde güvenlik önlemi alınan bölgede ekiplerin tedbir amaçlı bekleyişi sürüyor. Öte yandan, çökmenin meydana geldiği yol havadan görüntülendi.
8. Rumeli Karaburun Feneri
Rumeli Karaburun Feneri, denizcilik tarihinin önemli bir parçasıdır. Şile Feneri’nden sonra Türkiye’nin en güçlü ışık yayma kapasitesine sahip olan bu fener, navigasyon açısından çok önemlidir. Fenerin çevresinde yer alan “Kimsesizler Mezarlığı”, denizden çıkan ve kimliği belirsiz cesetlerin gömüldüğü bir alan olarak da ilginç bir tarihi katman sunmaktadır.
Olay, saat 12.00 sıralarında Bahçelievler Siyavuspaşa Mahallesi Fındık Sokak üzerinde meydana geldi. Edinilen bilgiye göre, kentsel dönüşüm projesi kapsamında daha önce boşaltılan 7 katlı binanın yıkım çalışmaları yapılıyordu. O esnada Tekirdağ’da 3.7 büyüklüğünde İstanbul’da da hissedilen bir deprem meydana geldi ve binanın 2 balkonunda çökme oldu. Çökme esnasında balkondan kopan parçalar yoldan geçen vatandaşların üzerine düştü. Vatandaşlardan biri olay esnasında kaçarken üzerinde balkonlardan kopan parçalar düştü. İhbar üzerine olay yerine polis, sağlık ve zabıta ekipleri sevk edildi. Hafif şekilde yaralanan kişi ambulans ile hastaneye kaldırıldı. Zabıta ekipleri sokağa güvenlik şeridi çekerek araç ve yaya trafiğine kapattı. Binadan kopan parçaların düştüğü ve kaçmaya çalışan vatandaşın o anları kameraya yansıdı.
Olayı gören sokak sakini Metin Örnek, “Hurdacılar burada oturuyorlar. Deprem anında yukarıdan iki balkon birden çöktü. 1 yaralı var. Hastaneye kaldırıldı. Yaralının durumunu bilmiyoruz” dedi.
Ekiplerin bölgede incelemeleri sürüyor.
9. Terkos Su Pompa İstasyonu
Terkos Su Pompa İstasyonu, İstanbul’un su ihtiyacını karşılayan ilk modern su tesislerinden biridir. 1883 yılında Fransızlar tarafından kurulan bu tesis, İstanbul’un su temininde önemli bir rol oynamıştır. Ayrıca, tesisin elektrik üretimi sağlayan bölümü, Türkiye’deki ilk termo elektrik ünitelerinden birini oluşturur ve su ile enerji üretiminin birleştiği önemli bir yapıdır.
Arnavutköy, geçmişin derin izlerini taşıyan birçok kültürel mirasa sahip bir ilçedir. Bu eserler, bölgenin tarihini ve kültürünü daha iyi anlamamıza yardımcı olmakta ve her biri, yüzyıllar öncesine ait bir hikaye anlatmaktadır. Bu mirası koruyarak, gelecek nesillere aktarmak, bu değerli geçmişi günümüze taşımak için hepimizin sorumluluğudur.